Love the Bomb

 Lang geleden dat 'de bom' een dreiging was waar je mee leefde. Dat je oom bij de BB zat, en blokhoofd was van de Bescherming Burgerbevolking. En daarvoor een witte telefoon in de gang had - terwijl gewone telefoons zwart waren - hangen die nooit overging, maar juist door zijn stilte dreigend was.

 De instructiefolder zei 'onder de trap gaan zitten' en grauwe erwten en scheepsbeschuit inslaan.

 Dat de film Doctor Strangelove van Kubrick een hit was. Omdat hij de angst wat relativeerde, al eindigt hij met de mondiale kernramp die iedereen verwachtte. Ondertitel: 'How I learned to stop worrying and love the bomb'. Dat Bandebommers met peacesigns liepen en het Malieveld vol stond tegen de kruisraketten. Is de dreiging minder geworden? Integendeel, als je de kranten leest. In een nieuwe Doctor Strangelove zouden Donald Trump en Kim Jong-un niet misstaan. Maar helaas, ze zijn werkelijkheid.

 Ik herlees 'Het graf van Bach', de vroegste novelle van Bob den Uyl, geschreven op de puinhopen van Rotterdam. Over een wereld na de bom. Toen het nog voorstelbaar was. En daaraan mankeert het nu. Voorstelbaarheid. Trump en Kim zijn grappen geworden. Zoals Hitler eens een grap met een snor was. Het overlevende personage van Bob Den Uyl heeft in de puinrestanten van de wereld een meisje ontmoet en zegt:

 'Zie je, vader en moeder geloofden altijd nog dat het weer anders zou worden. Vroeger waren er ook oorlogen, zeiden ze, en die gingen ook allemaal over, waarna er weer een goede tijd kwam.'

 De oorlogsnovelle 'Het graf van Bach' werd uitgebracht door Den Uyl-biograaf Nico Keuning en uitgeverij Reservaat in 2007.