Zelfportret (met waskom)

 Dit zelfportret is bij Dick Kets leven nooit tentoongesteld.(ca. 1930). Hij toont zich hier immers, volgens biografe Alied Ottevanger, 'zonder de minste sporen van maskerade of versluiering, precies zoals hij zichzelf elke morgen in de spiegel aanschou­wde bij het maken van het ochtendtoilet.'

 'Een weinig flatteus en zeker geen heroïsch of indrukwekkend moment en daarom ook een scene die zelden het onderwerp van een kunstwerk vormt.'

 'Voor Ket had deze handeling echter wel degelijk een betekenis, en wel een zeer bijzondere. Het was de aanraking met het koude water die als een van de zeer algemene externe prikkels onmid­dellijk oorzaak kon zijn voor een cyanose aanval, een symptomati­sch verschijnsel dat bij zijn aangeboren hartafwijking hoorde en wat inhield dat het zuurstofarme bloed in plaats van naar de longen, abusievelijk nogmaals in de richting van de grote omloop werd gepompt. Een direct gevolg hiervan kan het optreden van benauwdheid bij de patiënt zijn die tegelijker­tijd blauw kleurde vanwege zuurstoftekort in het bloed dat zijn huid dooraderde. Het was dit kritische moment dat hij hier weergaf en hij lijkt met even ingehouden adem en gefixeerde blik de mogelijke reactie af te wachten.’

 Ket werd soms opeens blauw, tot schrik van omstanders. In de trein gingen medepassagiers een eindje verderop zitten.

 uit: Dick Ket, over zijn leven, ideeën en kunst - Alied Ottevanger 1994. De tentoonstelling is nog te zien in Arnhem. 

Tags: 

Dick Ket

 Een ernstige kwaal neemt je in beslag. Als je niet oppast word je dan je ziekte. Patiënt als fulltime job. Een gevaar.

 Dick Ket (1902-1940), wiens tekeningen - en wat schilderijen - nu in Arnhem te zien zijn keerde het om. Hij schilderde en tekende zichzelf als hartpatiënt, wat hij van jongsaf was. Hij werd 38 jaar oud, stierf aan z'n hartkwaal in 1940.

 Zijn ziekte was afleesbaar aan z'n 'trommelstokvingers' en z'n merkwaardige borstkas. Juist die beeldde hij af.

 Buiten kwam hij na z'n dertigste jaar nauwelijks meer, zodat hij ook gekluisterd was aan het zelfportret. Van mijmerend tot spottend, lachend of viool spelend.

 Of het stilleven.

 Dat werden zijn onderwerpen.

 Hij bracht zijn eigen diagnose in beeld. Je kunt het koketteren noemen, er werd wel gezegd dat hij zijn kwaal etaleerde, maar dat is niet aardig.

 De ziekte was voor hem een bezit. Waarbij zijn neurotische, aard meespeelde. Hij had oa. claustrofobie, zelfs in de tr­ein - dat kon toen nog - moest een deur open blijven. 

 Helaas zijn z'n brieven - in Arnhem in vitrines te lezen - niet uitgegeven, wat jammer is, die aan z'n verloofde Nel Schilt zijn sprankelend en geestig. Trouwen durfde hij niet  

 ps. Intussen krijg ik het uitverkochte Dick Ket-boek van Alied Ottevanger (1995) in handen. Waar veel brieven in staan. 

Tags: