Wereldoog (2)

 'Schopenhauer? Je lijkt Gerard Reve wel,' zeg ik. 'Daar heb ik het ook van,’ zegt Philip. ‘Een aardworm ziet een andere wereld dan ik. Allebei sterven we, maar het Wereldoog blijft zien, tot in aller eeuwigheid. Buiten het oog heerst duisternis. Maar wat het ziet, de tastbare, werkel­ijke wereld zullen we nooit weten.’

 In ons gesprek, dat vrijdag te horen is in de Avonden komt zijn beduchtheid voor woorden naar voren. Philip herschrijft de Bij­bel: "Er zou moeten staan 'In den beginne was het oog.' Woor­den kwamen lang na het kijken, en ze zijn zo onzuiver.' Vandaar ook zijn voorliefde voor de pessimist Schopenhauer.

 Probeert hij dan al schil­derend in de buurt van het Weltauge te komen? Natuurlijk is dat z'n streven. Philip Akkerman heeft sinds 1981 eerst zijn onderwerp versmald tot het zelfportret, en nu, duizenden portretten later is hij bij het vitaalste onderdeel aangeland: het oog.

 Vrijdag vertelt hij hoe zo'n schijnbare versma­lling in werkelijkheid een bevrijding kan betekenen. Is het een boos oog? Een argwanend oog? Nee, het is het oog van een schilder die even opkijkt van z'n werk.